© Vangelo di Giovanni 2004. |
||||
Gv 21,1-19 | ||||
(††) dopo un termine che appare solo una volta in tutto il Nuovo Testamento (†) dopo un termine che appare solo una volta in Lc. L'accento delle parole, ove non indicato, cade sulla penultima vocale. |
||||
Ghiani 2001 | Ghiani 2001 2 | Seu 2004 1 | ||
21,1 Apustis de custas cosas Gesus fut cumpartu torra a is iscientis in su mari de Tiberias. E fut cumpartu aici: |
21,1 Apustis de custas cosas, Gesus fut aparèssiu (si fut fatu biri) torra a (de) is iscientis suus in su mari de Tiberiadi. E fut aparèssiu aici. |
Gv 21,01 Daboi de custas cosas, Gesùs si mustreit torra a sos dischentes a s’ala ‘e su mare de Tibberìade. Si mustreit, duncas, in custa manera. |
||
|
|
Gv 21,02 Fin umpare Simon Pedru, Tomas su chi li naraian Copiolu, Natanaele su ‘e Cana de Galilea, sos de Zebedeu e àteros duos de sos dischentes suos. |
||
3 Simoni Perdu ddis narat: Deu mi nd'andu a piscai. Ddi narant: "Beneus fintzas e nosu cun tui". Fiant bessius e nci fiant artziaus a sa barca e sa noti no ant cassau nudda. |
3 Simoni Perdu ddis narat: Deu mi nd'andu a piscai. "Andaus nosu puru a t'agiudai" dd'ant nau totu is atrus. Fiant bessius e nci fiant artziaus a sa barca, ma in totu sa noti no ant cassau nudda. |
Gv 21,03 Lis narat Simon Pedru: “Eo andho a piscare”. Li naran issos: “Benimus nois puru paris cun tegus”. Ch’essein e che pighein a subra sa barca, ma sa note no leein nuddha. |
||
4 A s'obrescidroxu , Gesus fut in s'oru de su mari, ma is iscientis no iant scipiu ca est Gesus. |
4 Candu fut obrescendi, Gesus fut in s'oru de su mari, ma is iscientis no isciiant ca fut Gesus. |
Gv 21,04 Candho fit giai manzanu chito, Gesùs si ponzeit in s’oru ‘e su mare, pero no lu connoschein sos dischentes chi fit Gesùs. |
||
5 E Gesus ddis at nau: "Piciocus, cosa de papai teneis?". Dd'ant arrespustu: "No". |
5 Gesus tandus ddis at nau: "Piciocus, pisci no ndi portais?" . "No, manc'unu" - dd'ant arrespustu. |
Gv 21,05 Lis narat, assoras, Gesùs: “Piseddhos, ite mandhigare no ndh’azis?”. Li rispondhein: “No”. |
||
6 Tandus issu ddis at nau: "Getai a s'arretza a sa manu dereta de sa barca, e nd'eis a agatai". E dd'ant getada, e no ndi dd'ant potzia tirai a susu po sa cantidai manna de is piscis. |
6 Issu ddis at nau: "Getai s'arretza a manu dereta de sa barca, e nd'eis a agatai". E nci ant getau s'arretza e no nci dda podiant tirai a susu, de cantu su pisci fut meda. |
Gv 21,06 Assoras isse lis nerzeit: “Betade sa rete a s’ala destra ‘e sa barca e ndh’azis a agatare. La ‘etein, duncas, e de cantu fin sos pisches no resessian piùs a ndhe la tirare a fora. |
||
7 Tandus cussu scienti chi Gesus istimàt narat a Perdu: "Su Sennori est". E Simoni Perdu candu at intendiu ca est su Sennori s'at cingiu su bestiri, ca fiat spollau e si nc'est getau a mari. |
7 Tandus su scienti chi Gesus stimàt de prus ddi narat a Perdu: "Est su Sennori, est". E Simoni Perdu, candu at intendiu ca fut su Sennori, s'at strintu (a fiancus) su bestiri de pitzus, ca si ndi dd'iat tirau, e si nci fut getau a mari. |
Gv 21,07 Li narat, assoras, a Pedru su dischente chi Gesùs cheriat su piùs bene: “Su Segnore est!”. Assoras Simon Pedru, daghi intendheit chi fit su Segnore, s’intreit sa tùniga, ca fit ispozadu, e si ‘eteit in mare, |
||
8 E is atrus iscientis funt bennius cun sa barca, ca non fiant aillargu de sa terra chi no unus centu metrus, traghendinci s'arretza de is piscis. |
8 E is atrus iscientis funt bennius cun sa barca, ca non fiant aillargu de sa terra chi no unus centu passus, traghendinci s'arretza de is piscis. |
Gv 21,08 pero sos àteros dischentes benzein a terra in barca trazèndhela, sa rete ‘e su pische, ca dae terra fin atesu su tantu ‘e chentu passos ebbia. |
||
9 E comenti nci funt abasciaus a terra bint posta braxa alluta e ingaungiu postu in pitzus e pani. |
9 E comenti nci funt abasciaus a terra bint ca ddu'iat braxa alluta e in pitzus pisci e pani. |
Gv 21,09 Comente, duncas, ndhe falein a terra, ‘iden braja istèrrida cun pische subra e pane. |
||
10 Gesus ddis narat: "Betéi de is piscis chi eis cassau imòi". |
10 Gesus ddis narat: "Betéi de icussu pisci chi eis cassau imòi". |
Gv 21,10 Lis narat Gesùs: “Batide de su pische chi azis leadu como”. |
||
11 E Simoni Perdu nc'est artziau e nd'at tragau s'arretza a terra prena de centucinquantres piscis mannus, e mancari essant tantis s'arretza non si scorriàt. |
11 E Simoni Perdu nc'est artziau a sa barca e at agiudau a nci tirai s'arretza
a terra prena de centucinquantres piscis mannus, e mancari essant aici medas
s'arretza non si scorriàt. |
Gv 21,11 Che pigheit, assoras, Simon Pedru e agiueit a ndhe tirare sa rete a terra piena de chentuchimbantatres pisches mannos. E-i sa rete no s’istratzeit, fintzas si sos pisches fin gai meda. |
||
12 Gesus ddis narat: "Tocai, mruzai". E nemus de is iscientis s'osat a ddi pregontai: "Tui chini ses?". Sciendi ca est su Sennori. |
12 Gesus ddis narat: "Tocai, mruzai". E nemus de is iscientis s'atriviat a ddi pregontai: "Tui e chini ses?". Sciendi ca fut su Sennori. |
Gv 21,12 Lis narat Gesùs: “Ajò, ilmurzade!”. Niune pero de sos dischentes s’atriviat a li preguntare “Tue, chie ses?”, ca l’ischian chi fit su Segnore |
||
13 Benit Gesus e pigat su pani e ddu donat a issus, e su pisci a sa propria manera. |
13 E tocat Gesus e pigat su pani e ddu donat a issus, e aici e totu fait cun su pisci. |
Gv 21,13 S’acurtziat Gesùs, leat su pane e bi lis dat, e gai etotu su pische.
|
||
14 Custa fiat giai sa de tres bortas chi Gesus est cumpartu a is iscientis agoa chi si ndi fut pesau de is mortus. |
14 Custa fiat giai sa de tres bortas chi Gesus fut aparèssiu a is iscientis suus agoa chi Deus ndi dd'iat pesau de is mortus. |
Gv 21,14 Custa fit giai sa ‘e tres boltas chi Gesùs si mustreit a sos dischentes daboi chi ndhe fit istadu ischidadu dae sos mortos. |
||
15 E candu ant mruzau Gesus ddi narat, a Simoni Perdu: "Simoni de Giuanni, m'istimas prus de icustus?". Ddi narat: "Sissennori, tui iscis ca ti bollu beni". Ddi narat: "Pasci is angionis mius". |
15 E candu ant mruzau Gesus a Simoni Perdu ddi narat: "Simoni de Giuanni, m'istimas prus de totu?". [Perdu] Ddi narat: "Sissennori, tui gi ddu scis cantu ti bollu beni". [Gesus] Ddi narat: "Pasci is angionis mius". |
Gv 21,15 Daghi, duncas, apein ilmurzadu, li narat Gesùs a Simon Pedru: Simone de Giuanne, tue mi cheres bene piùs de-i custos?”. Li narat Pedru: “Si, Segnore, tue l’ischis chi ti cherzo ‘ene”. Li narat Gesùs: “Pasche sos anzones mios”. |
||
16 Ddi torrat a nai sa de duas bortas: "Simoni de Giuanni, m'istimas?".
Ddi narat: "Sissennori, tui scis ca ti bollu beni". Ddi
narat: "Boga
a pasci is brebeis mias". |
16 Ddi torrat a nai sa de duas bortas: "Simoni de Giuanni, m'istimas
tui?". Ddi narat: "Sissennori, tui gi ddu scis cantu ti bollu
beni". Ddi narat: "Pasci is brebeis mias". |
Gv 21,16 Li torrat a narrer sa ‘e duas boltas Gesùs: “Simone de Giuanne, bene mi cheres tue?”. Li narat Pedru: “Si, Segnore, tue l’ischis chi ti cherzo ‘ene”. Li narat Gesùs: “Pastòriga sas arveghes mias”. |
||
17 Ddi narat a nai sa de tres (bortas): "Simoni de Giuanni, mi bolis beni?". Perdu s'est intristau ca dd'at nau sa de tres bortas: Mi bolis beni?, e ddi narat : "Sennori, tui scis totu, tui scis ca ti bollu beni". Gesus ddi narat: "Pasci is brebeis mias. |
17 Ddi torrat a nai sa de tres bortas: "Simoni de Giuanni, beni mi
bolis tui?". Perdu si fut intristau ca dd'at nau po tres bortas:
Beni mi bolis tui?, e ddi narat : "Sennori, tui scis totu, tui gi
ddu scis cantu ti bollu beni". Gesus ddi narat: "Pasci is brebeis
mias.
|
Gv 21,17 Li narat Gesùs sa ‘e tres boltas: “Simone de Giuanne, bene mi cheres?”. S’intristeit Pedru, ca fit sa ‘e tres boltas chi l’aiat nadu “Bene mi cheres?”. E li narat: “Segnore, totu ischis, tue; tue l’ischis chi ti cherzo ‘ene”. Li narat Gesùs: “Pasche sas arveghes mias. |
||
18 Amen, amen ti
naru: candu fiast prus giovunu,
ti poniast søu bestiri de sèi
tua e andàst a innui bolìast. Ma candu as a essiri béciu,
as a allonghiai is manus tuas, e un'atru t'at a ponni su bestiri
e t'at a ingolli
a innui non bolis". |
18 Ti naru sa beridai: |
Gv 21,18 In veridade ti naro: Candho fis piùs piseddhu, ti mudaias e andhaias a inghìriu a inue cherias; candho pero as a imbetzare, as a isterrer sas manos e àtere t’at a mudare e t’at a giugher a inue no cheres”. |
||
19 E custu dd'at nau sinnalendi cun cali morti at a glorificai a Deus.
Dd'at
nau custu e at aciuntu: "Sòdiga cun mimi". |
|
Gv 21,19 Custu, duncas, lu nerzeit pro fagher giai ischire cun d-ite morte aiat de dare glòria a Deus. E daboi de aer nadu custu, li narat: “Beni fatu meu”. |
||
Note 2001 |
||||
Gv 21,01 fut cumpartu
: non mi sembra molto bello : cf 2,11 Gv 21,01 is iscientis : il sardo userebbe meglio qui un possessivo ? A is iscientis suus ? Gv 21,01 circa i nomi
propri di persona e di luogo: bisognerebbe trovare uno standard.
Natanaeli ? Tiberiadi ? Posizione estrema : O si sardizzano tutti, oppure
nessuno. Altre posizioni ?
|
01 | |||
Gv 21,02 cussu chi :
se qui, perché non anche dopo per Natanaele ? Si tratta di aggiunte
grammaticalmente identiche. |
02 | |||
Gv 21,03 Ddi narant : esprimere un soggetto ? Gv 21,03 "Beneus
fintzas e nosu : "noi" è in posizione enfatica
e "con te" significa "per aiutarti" (non per fare un giretto
in barca). Si può rendere mettendo subito la risposta "Fintzas e
nosu eus a andai po t'agiudai" (o simile), seguita poi da "dd'iant
nau totu is aterus". Gv 21,03 e sa noti :
adattare al modo narrativo e al contesto immediatamente successivo: ma in
totu cussa noti
|
03 | |||
Gv 21,04 A s'obrescidroxu
: l' espressione è però diversa dalla precedente occorrenza: in 20,1 è
avverbio; qui è una frase al genitivo assoluto sost. + verbo Gv 21,04 no iant scipiu : questo ppf. ha significato di imperfetto. Adattare il verbo "est" al contesto. |
04 | |||
Gv 21,05 No : il sardo non mi pare che si accontenti di un no secco. Cf sotto. Gv 21,05 cosa de papai
teneis : la domanda è introdotta dal narratore con oun (Gesus
tandus...) e dal locutore con mè : forma interrogativa
che si aspetta risposta negativa : "Piciocus, pisci no 'ndi teneis
?" . "No, mancunu" - dd'ant arrespostu" (o
simile). Gv 21,06 Tandus : qui
che oun non c'`e lo intoduci , prima e dopo che c'è non lo traduci. Gv 21,06 : no ndi dd'ant potzia
: impf. + inf. : azione continua e ripetuta di conato. Forse maggiore chiarezza
se si esplicita da qualche parte di nuovo il compl. oggetto "rete"
(precedente all'ultimo oggetto nominato anch'esso in modo implicito
"pesci"). Gv 21,07 cussu scienti chi Gesus istimàt
: è vero che sembra una frase intoccabile, tuttavia: tradotta così
sembrerebbe che Gesù non stimasse gli altri. Io tradurrei semplicemente "s'iscienti
prus istimau de Gesus" (o qualcosa di simile). Da approfondire. Gv 21,07 ca fiat spollau
: tenuto conto che : gymnos significa sia "nudo" sia
"vestito leggero"; diazonnymi significa "cingere" non
"indossare" (cf 13,4-5!); ependuten significa "vestito di
sopra" : il significato è quello solito quando nella bibbia si parla di
"fianchi cinti": la manovra di Pietro è quella di avere una maggiore
libertà di movimento, per cui si "stringe attorno ai fianchi"
il leggero e ampio vestito che un pescatore, come tutti gli altri, indossa
normalmente e che magari si toglie nel momento della attività di pesca
(non sembra che i pescatori del tempo come quelli di ora si spoglino nudi per
pescare..., di notte poi... ), e poi si rimette quando ritorna alle attività
normali. Conclusione: "s'at strintu su bestiri de asus, ca s'indi
dd'iat pigau". Gv 21,08 chi no unus centu metrus
: non ci sarebbe un modo più sardo e meno anancronistico di dire la stessa
distanza di "duecento cubiti" (circa 45 cm.) ? Gv 21,09 ingaungiu : cf
sopra per pros'phagion . cf Gv 6,9.11. Del resto
subito dopo traduci "betei de is piscis ..." Gv 21,11 nc'est artziau e nd'at tragau : la rete veniva trascinata dietro la barca verso la riva : la manovra è che Pietro salle sulla barca per aiutare gli altri nella manovra. Forse più chiaro specificando che salle sulla barca, e magari anche che "aiuta a tirare a terra... " . L'immagine di un Pietro superman rispetto agli altri discepoli serve solo a qualche fantasioso romano... Gv 21,13 Benit: mi
sembra si tratti dei soliti modi semitici per introdurre una nuova azione: in
genere "si alza e ...". Si mette così una certa enfasi sul
fatto che una nuova azione sta per cominciare. Gv 21,14 si ndi fut pesau : dato il passivo, si potrebbe anche dire : chi Deus 'ndi dd'iat pesau Gv 21,15 de icustus : il
greco però resta ambiguo: di questi opp. di queste cose (cf è
Pietro che ha [ri]-cominciato a pescare). Nel vangelo di Gv Pietro non fa
paragoni tra sé e gli altri discepoli, come invece in Mc 14,29. Pietro,
poi, lascia perdere la specificazione nella sua risposta. Gv 21,16 Boga
a pasci : in questa pagina molti sono i sinonimi cui non
bisogna attribuire significato differenziale. Introdurre "boga ..." mi
sembra un po' troppo diverso. Se una differenza bisogna vedere tra boske e
poimane è che il primo teoricamente fa più allusione al "far
mangiare", mentre il secondo è più generico (lett. "essere
pastore"). In altri contesti evangelici, il verbo non ha un significato
specifico legato al mangiare (cf Lc 15,15; Mt 8,33; Mc 5,14; Lc 8,34). Gv 21,18 Amen, amen ti naru: cf le altre occorrenze e le scelte fatte. Gv 21,18 ti poniast su bestiri : stesso verbo e stesso discorso di prima. Qui si tratta di prepararsi a uscire. Si tratta di frasi idiomatiche che non rendono il senso se tradotte letteralmente. Come si dice in sardo quando uno si prepara per uscire ? Mi viene in mente "cuncodrai". In questo caso per noi sarebbe: "Tui ti cuncodrasta e andasta a innui olliasta" e "un atru t'at a cuncodrai e t'at a portai a innui no bolis".
|
||||
Note 2002 |
||||
SS 08.04.04 Oppure, se si preferisce: si torreit a mustrare/presentare, torreit a aparrer. Presentàresi era un verbo molto comune nei racconti delle apparizioni dei defunti. Se ne è già discusso in altra occasione.
|
01 | |||
SS 08.04.04 Anche della traduzione di Dídumos = “gemello” si è già discusso ampiamente altrove (cfr. rubrica Preguntas e Torradas). Copiolu anziché coppiolu (da coppia), in quanto in queste traduzioni stiamo seguendo i criteri ortografici proposti da Mario Puddu.
|
02 | |||
SS 08.04.04 Più colloquialmente: Eo mi ch’andho o ancora Eo mi tuco. SS 08.04.04 Letteralmente in cussa note (non notte, conformemente ai criteri ortografici anzidetti).
|
03 | |||
SS 08.04.04 Se si preferisce: Candho isteit. Nel testo greco, ptc.: ghenoménēs.
|
04 | |||
SS 08.04.04 Comune rivolgersi così, tra lo scherzoso e l’affettuoso, ad amici, compagni di lavoro, collaboratori, dischentes ecc., a prescindere dalla loro età (ital.: “ragazzi,...”)
|
05 | |||
SS 08.04.04 Ital., “dalla parte destra”. Greco: tà dexià mérē. Dalle mie parti si dice dresta. E’ da considerare fra le metatesi da evitare (lat. dextera) di cui parla Mario Puddu? Espa riporta entrambe le forme nel suo Dizionario. Ma anche Puddu. Ho escluso a manu ‘ereta per non incorrere nel bisticcio rete/’ereta. Per “rete” ho usato altre volte retza. Qui ho impiegato il termine usato dalle mie parti, nonostante la coincidenza con il corrispondente vocabolo italiano (ma anche con il corrispondente termine latino: Vulgata, mittite in dexteram navigii rete).
|
06 | |||
SS 08.04.04 Letteralmente: “si infilò”. Il vb. greco è diazōnnumi = “cingo” [Rusconi]. Comune dire: proa a t’intrare cussa camija a bider comente t’istat. Se si preferisce: s’istringheit sa tùniga in chintu (= “alla vita”) / in lumbos (= “ai fianchi”). CEI: (1971) si cinse ai fianchi il camiciotto; (1997) si strinse la veste attorno ai fianchi.
SS 08.04.04 Propriamente, il termine greco ependútēs significa “sopravveste” [Balz-Schneider: “Pietro ‘si cinse intorno la sopravveste’, che aveva deposto per lavorare”]. In Rubattu: subraeste. Assente in Casu, Espa, Puddu
|
07 | |||
|
||||
SS 08.04.04 Se dovesse suonare troppo colloquiale (ma è l’espressione che risulta più vicina al greco), si potrebbe modificare in: Benide a ilmurzare.
|
12 | |||
SS 08.04.04 Con cherrer bene ho tradotto il vb. greco agapáō, presente anche nel v. 16. Con la stessa espressione ho tradotto, peraltro, anche il vb. philéō, presente sia in questo versetto che nei vv. 16 e 17. Riporto qui, comunque, un estratto della discussione svoltasi a suo tempo su questo argomento:
A.Piras 05.05.03
Rispondo sinteticamente e a memoria. In greco vi sono diversi termini per
indicare l'amare, tra cui philéo, agapáō, stérgō,
éramai. S. Seu 08.05.05
|
15 | |||
SS 08.04.04 Greco: bóske, imperat. di bóskō [Balz-Schneider: “pascere”, “pascolare” (trans. e intrans.), “custodire”. All’att. custodire un gregge, ad es. di porci..., di agnelli..., di pecore...]. Per quanto riguarda il vb. sardo pascher: Casu: “Pasche sas ’arveghes mias, pasche sos anzones mios, neit Gesùs a Santu Pedru pasci le mie pecore, pasci i miei agnelli, disse Gesù a San Pietro”.
|
17 | |||
SS 08.04.04 Greco: poímaine, imperat. di poímainō [Balz-Schneider: “pascolare”, “custodire”]. Per quanto riguarda il vb. sardo pastorigare: Casu: “Es pastorighendhe unu rettoleddhu de ’arveghes pasce un piccolo branco di pecore”.
|
16 | |||
Gv 21,19 pro fagher giai ischire SS 08.04.04 Letteralmente: pro signalare. SS 08.04.04 Il senso è quello del futuro (greco: doxásei). Anche: deviat dare.
|
19 |