|
|
DORE – VIA CRUCIS |
Trascrizione Seu |
|
|
O mama de dolore |
O mama de dolore |
fachìde ch’imprimìdas |
faghide ch’imprimidas |
mi sian sa feridas |
mi sian sas feridas |
de su Segnore. |
de su Segnore. |
|
|
De Cristos redentore |
De Cristos redentore |
sos passos dolorosos |
sos passos dolorosos |
cun ojos lacrimosos |
cun ojos lagrimosos |
apo a sighire. |
apo a sighire. |
Mi cherzo arrepentire |
Mi cherzo arrepentire |
de totu sos peccados |
de totu sos pecados |
pro m’essere perdonados |
pro m’esser perdonados |
de culpa e pena. |
de culpa e pena. |
|
|
Prima istatzione. |
Prima istatzione |
Gesu cundennadu a morte |
Gesus cundennadu a morte |
Pro una culpa anzena |
Pro una culpa anzena |
su Deus umanadu |
su Deus umanadu |
a morte est cundennadu |
a morte est cundennadu |
dae Pilatu. |
dae Pilatu. |
Ca sa limba, ingratu, |
Ca sa limba, ingratu, |
no isco moderare, |
no isco moderare, |
bos fatto cundennare |
bos fato cundennare |
o Gesus meu! |
o Gesus meu! |
|
|
Secunda istatzione. |
Segundha istatzione |
Gesus garriadu de sa rughe. |
Gesus barriadu de sa rughe |
Cundennadu che reu |
Cundennadu che reu, |
su Deus innocente |
su Deus innotzente |
sa rughe, patziente, |
sa rughe, patziente, |
s’at abbratzadu. |
s’at abbratzadu. |
Ue de issa aggravadu |
Ue de issa aggravadu |
l’intendo lamentare: |
l’intendho lamentare: |
eo so chi garriare |
eo so chi ‘arriare |
mi la devìa. |
mi la devìa. |
|
|
Tertza istatzione. |
|
Gesu rughet sa prima via |
Gesus rùet sa prima ‘ìa |
Candho sa prima via |
Candho sa prima ‘ìa |
suta sa rughe rutu |
suta sa rughe rutu |
suffresit e unu mutu |
sufresit e unu mutu |
no li essesit! |
no li ‘essesit! |
Su Redentore istesit, |
Su Redentore istesit, |
a terra s’est prostradu, |
a terra s’est prostradu, |
ca fit ruta in pecadu |
ca fit ruta in pecadu |
s’anima mia. |
s’ànima mia. |
|
|
Quarta istatzione. |
Quarta istatzione |
Gesus incontrat sa mama. |
Gesus incontrat sa mama |
Incontrèndelu in via |
Incontrèndhelu in bìa |
sa mama beneditta, |
sa mama beneìta |
lu mirat totu aflitta |
lu mirat totu aflita |
e desolada. |
e desolada. |
Cun cale acuta ispada |
Cun cale acuta ispada |
in sa mirada issoro |
in sa mirada issoro |
ambos duos sos coros |
ambos duos sos coros |
apo feridu? |
apo feridu? |
|
|
Quinta istatzione. |
Quinta istatzione |
Gesus aiutatu dae su Cireneu. |
Gesus agiuadu dae su Cirenèu |
Gesus sende isfinidu |
Gesus sendhe isfinidu |
de portare sa rughe, |
de portare sa rughe, |
forzadu est a la giugher |
fortzadu est a la jugher |
su Cireneu. |
su Cirenèu. |
Fachìde o Gesus meu |
Faghide, o Gesus meu, |
chi sa rughe in passentzia |
chi sa rughe in passientzia |
pro giusta penitentzia |
pro justa penitentzia |
pota leare. |
pota leare. |
|
|
Sesta istatzione. |
Sesta istatzione |
Veronica brobit sa cara a Gesus. |
Verònica frobbit sa cara a Gesus |
Pro bos illimpiare |
Pro bos illimpiare |
de sambene e sudore, |
de sàmbene e suore, |
Veronica, Segnore, |
Verònica, Segnore, |
bo si presentat. |
bos si presentat. |
In sa tela s’imprentat |
In sa tela s’imprentat |
su visu ‘ostru divinu, |
su visu ‘ostru divinu |
pro chi siat continu |
pro chi siat de continu |
in me imprimidu. |
in me imprimidu. |
|
|
Settima istatzione. |
Sètima istatzione |
Gesus rughet sa secunda via. |
Gesus rùet sa segundha ‘ìa |
Segnore addoloridu, |
Segnore addoloridu, |
de nois vera lughe, |
de nois vera lughe, |
torra suta sa rughe |
torra suta sa rughe |
bos bido rutu. |
bos bido rutu. |
Ca in su pecadu brutu |
Ca in su pecadu brutu |
de nou jeo ruesi, |
de nou eo ruesi, |
vera cajone istesi |
vera cajone istesi |
chi ruezis. |
chi ruezis. |
|
|
Ottava istatzione. |
Otava istatzione |
Gesus incuntrat sa ‘Emminas de Gerusalemme. |
Gesus incontrat sas fèminas de Gerusalemme |
A cuddhas consolezis |
A-i cuddhas consolezis |
ch’iffatu bos ponian, |
ch’infatu bos ponìan, |
e aflittas pianghìan |
e aflitas pianghìan |
supra de vois. |
subra de ‘ois. |
Gesus a totu nois |
Gesus, a totu nois |
inoghe consolade, |
inoghe consolade, |
benignu perdonade |
benignu perdonade |
s’amus peccadu. |
s’amus pecadu. |
|
|
Nona istatzione. |
Nona istatzione |
Gesus rughet sa tertza via. |
Gesus rùet sa tertza ‘ìa |
Ispintu e maltrattadu |
Ispintu e maltratadu |
resister non potesit, |
resister no potesit, |
e tandho est chi ruesit |
e tandho est chi ruesit |
sa tertza via. |
sa tertza ‘ìa. |
S’ostinatzione mia |
S’ostinatzione mia |
atterrat sa pessone |
aterrat sa pessone |
de su divinu anzone |
de su divinu anzone |
cun violentzia. |
cun violentzia. |
|
|
Decima istatzione. |
Dècima istatzione |
Gesus ispozadu de sas vestes. |
Gesus ispozadu de sas bestes |
De totu a sa presentzia |
De totu a sa presentzia |
benides ispozadu, |
benides ispozadu, |
e piùss amareggiadu |
e in piùs amaregiadu |
sezis cun fele. |
sezis cun fele. |
Custa pena crudele |
Custa pena crudele |
sa mia vanidade |
sa mìa vanidade |
e sensualidade |
e sensualidade |
bos approntesit. |
bos aprontèsit. |
|
|
Unnichesima istatzione. |
Undhighèsima istatzione |
Gesus incravadu a sa rughe. |
Gesus incravadu a sa rughe |
Cando bos incravesit |
Candho bos incravesit |
sa zente incrudelida |
sa zente incrudelida, |
presente addolorida |
presente addolorida |
istat Maria. |
istat Marìa. |
Pro sa salvesa mia |
Pro sa salvesa mìa |
cun penas e addossos |
cun penas e addossos |
nervios, venas e ossos |
nervios, venas e ossos |
bos allarghesin. |
bos allarghesin. |
|
|
Doichesima istatzione. |
Doighèsima istatzione |
Gesus morit in sa rughe. |
Gesus morit in sa rughe |
Pustis bos sullevesin |
Pustis bos sullevesin |
sos feroces leones |
sos feroces leones |
inter duos ladrones |
intre duos ladrones |
crucificadu. |
crutzificadu. |
A sa rughe abbratzadu |
A sa rughe abbratzadu |
cun veru pentimentu, |
cun veru pentimentu, |
imploro in su momentu |
imploro in su momentu |
paghe e perdonu. |
paghe e perdonu. |
|
|
Treichesima istatzione. |
Treighèsima istatzione |
Gesus isclavadu dae sa rughe. |
Gesus iscravadu dae sa rughe |
E candho o Gesus bonu |
E candho, o Gesus bonu, |
istezis isclavadu, |
istezis iscravadu, |
in bratzos bos an dadu |
in bratzos bos an dadu |
de mama ‘ostra. |
de mama ‘ostra. |
E bois reina nostra |
E bois, reìna nostra, |
chi mortu lu ‘idezis, |
chi mortu lu ‘idezis, |
comente non morgezis |
comente no morzezis |
de su dolore? |
de su dolore? |
|
|
Battordichesima istatzione. |
Batordighèsima istatzione |
Gesus postu in sa sepoltura. |
Gesus postu in sa sepultura |
Cun piedade e amore, |
Cun piedade e amore, |
cun dolu e cun tristura, |
cun dolu e cun tristura, |
est postu in sepoltura |
est postu in sepultura |
su corpus santu. |
su corpus santu. |
In custa tumba intantu |
In custa tumba, intantu, |
lasso su coro meu, |
lasso su coro meu, |
pro chi siat pro Deus |
pro chi siat pro Deus |
arrepentidu. |
arrepentidu. |
|
|
Conclusione |
Concluìda |
|
|
De cantu
azis patidu |
De cantu
azis patidu |
su frutu m’aplicade, |
su frutu m’aplicade, |
como e in s’eternidade, |
como e in s’eternidade, |
o Gesus meu. |
o Gesus meu. |
Clementissimu Deus, |
Clementissimu Deus, |
sas animas purgantes |
sas ànimas purgantes |
in chelu triunfantes |
in chelu triunfantes |
incoronade. |
incoronade. |
S’Ecclesia esaltade |
Sa Cresia esaltade |
su papa proteggide, |
su Paba protegide, |
sos prìnzipes unide |
sos prìntzipes unide |
in paghe santa. |
in paghe santa. |
Sa terra totu canta |
Sa terra totu canta |
a bois cunvertida |
a bois cunvertida |
guvernet prestu e unida |
guvernet prestu e aunida |
unu pastore. |
unu pastore. |
|
|
O Mama de dolore, |
O mama de dolore, |
fachìde ch’imprimidas |
faghide ch’imprimidas |
mi sian sas feridas |
mi sian sas feridas |
de su
Segnore |
de su
Segnore. |
NOTE
In generale
Le differenze con il mio logudorese sono esigue, come appare dalla
trascrizione a fronte dell’originale e dalle indicazioni che seguono. Per
l’ortografia, ho seguito i criteri che seguo nella traduzione dei Vangeli.
Introduzione
ojos: è proprio come si dice dalle mie parti. Suppongo che se
avesse dovuto dirlo nella sua parlata nativa, l’Autore avrebbe detto
ocros.
arrepentire: oggigiorno sarebbe considerato, almeno dalle mie
parti, forse uno spagnolismo-arcaismo-preziosismo. Un preziosismo come
se n’incontrano molti in poesia. Possibile, e non strano, ma
auspicabile, un recupero, come imprentare per stampare.
Dalle mie parti, attualmente io mi sono pentito si dice eo mi
so impudadu, ma da parte dei più giovani si direbbe più
probabilmente eo mi so pentidu. Quest’ultima espressione è di uso
generale in materia religiosa.
Secundha istatzione
Qui riaffiora la varietà meridionale dell’Introduzione da Marco. Noi:
segundha.
Tertza istatzione
Anche qui riaffiora la varietà "bittese" in rughet sa prima via.
Sufresit e gli altri passati remoti in s, sia qui che
nelle stazioni successive: nella mia zona suona come forma arcaica, ma
ne è possibile l’uso in altre zone. Forma usata comunque in poesia,
all’occorrenza, un po’ dappertutto.
Quarta istatzione
aflita: ho ricalcato il vocabolo, dell’uso attuale e anche in
poesia. Per i miei vecchi: afligida. che personalmente
preferisco.
Quinta istatzione
aiutatu: ritorna la varietà di tipo "bittese", con il ptc. pass.
in atu contro quello in adu in uso generalmente nel
logudorese ( a Nuoro, in au).
portare: non in uso attualmente dalle mie parti, ma presente in
M. Puddu. In ogni caso, non stupirebbe in poesia.
Sesta istatzione
illimpiare: non in uso attualmente nella mia zona. Forse in uso
nel passato. Personalmente, mi sarebbe gradito comunque un suo ricupero.
visu: non dell’uso comune. In uso, di solito: cara, alla
spagnola; i giovani, faccia, all’italiana. Dove si rileva il
passaggio in Sardegna dei troni (Aragona+Castiglia; Savoia) e delle
dominazioni. Il termine è comunque possibile in poesia, anche per
esigenze di rima.
Passivo con "benner"
In genere io lo rifiuto, come ho già avuto modo di dire, ma evidentemente
questo "italianismo" era possibile già ai tempi di Dore.
|
|
|